تجهیزات جرثقیل- برقی

الکترو موتور

یکی از اصلی ترین و مهمترین اجزای جرثقیل و بالابرها الکتروموتور آن می باشد.

الکتروموتورها به صورت تک فاز ( شبکه برق خانگی )و سه فاز( شبکه برق صنعتی )در ولتاژهای ۱۱۰و۲۲۰ و۳۸۰  400 و  500 و ۶۶۰   ولت تولید میگردند که نوع سه فاز آن توان بالاتری ایجاد می کند و جزء الکتروموتور های القایی به شمار می روند که در صنعت کاربردهای بسیار زیادی دارند بیشتر الکتروموتور سه فاز از نوع قفسه سنجابی هستند و بعضا با روتور مخروط هم تولید می گردند و با توان های از ۱/۳ اسب تا چند صد اسب بخار تولید می شوند شاخص توان الکتروموتورها اسب بخار یا کیلووات می باشد بعضا این الکتروموتورها برای شرایط کار مداوم مجهز به سیستم کولینگ فن خنک کننده می باشند ، در شرایط رطوبتی مجهز به هیتر حرارتی و در شرایط کاری خاص در معرض گازهای اشتعال آور نوع الکتروموتورها EX  Exclusion proof   یا  Anti-spark تولید میگردند.  

الکتروموتور سه فاز به موتور های الکتریکی گفته می شود که بر خلاف الکتروموتور تکفاز که تنها از فاز و نول برای کارکرد بهره می گیرد، باید برای ایجاد نیروی مکانیکی به برق سه فاز متصل شود. این نوع الکتروموتور، برای ایجاد نیروی مغناطیسی چرخان مورد نیاز، از اختلاف فاز موجود بین سه فاز تغذیه مجزا کمک می گیرد. همانطور که می دانید از روتور و استاتو تشکیل می شود. روتور که بخش دوار می باشد، از یک هسته ی مسی تشکیل شده و سیم پیچ ها روی آن پیچیده می شوند. میدان مغناطیسی دوار، باعث القای الکترومغناطیس در روتور می شود و نهایتا جریان الکتریکی را ایجاد می نماید. به دنبال ایجاد شدن جریان الکتریکی در الکتروموتور سه فاز، الکتروموتور در جهت میدان مغناطیسی متعادل به گردش در آمده و نیروی مکانیکی به وجود می آورد.

در یک الکتروموتور سه فاز، این فرکانس است که در تغییرات سرعت دخیل می باشد. میزان گشتاور در این موتور های الکتریکی نیز ناشی از لغزش دینام سه فاز و اختلاف سرعت بین روتور و میدان دوار القا شده روی استاتور می باشد. در الکتروموتور های سه فاز AC، در صورتیکه سیم پیچ های مختلف با قطب های مختلف استاتور موجود باشند، می توان سرعت را تغییر داد. اما در نوع القایی این موتورها، برای تغییر سرعت، می بایست میزان فرکانس منبع تغذیه را تغییر داد.

پارامترهای دخیل در انتخاب الکتروموتور

توان ورودی مورد نیاز گیربکس جهت تولید گشتاور مورد نیاز دور ورودی ( دور چرخش شافت الکترو موتور در دقیقه )

تعدد استپ و استارتها

دور خروجی ( دور چرخش شافت خروجی گیر بکس در دقیقه )

نوع ماشینی که برای آن انتخاب شده است مثلا جهت محرک طولی یا عرضی یا بالابری جرثقیل

دمای محیط

شرایط محیط مانند گرد و خاکی بودن، رطوبتی بودن، یخ زدگی، استوایی و حرارت محیط

انواع عایق بندی موتورها

انجمن بین­ المللی تولیدکنندگان تجهیزات الکتریکی (NEMA)، عایق­بندی موتورها را با توجه به درجه حرارت موتور در محیط­های مختلف کاری، در چهار کلاس A، B، F و H طبقه ­بندی نموده است:
توجه: موتورها اغلب در کلاس F و به­ندرت در کلاس A کار می­کنند. موتورها قبل از شروع به کار، تحت تأثیر دمای محیط اطراف خود قرار دارند که اصطلاحاً آن­را دمای محیط «Temperature Ambient» می­گویند.

در NEMA، برای تمام کلاس­های عایق­بندی، دمای ابتدایی ۴۰ درجة سانتی­گراد با یک رنج حرارتی به­ صورت زیر، استاندارد شده است:

کلاس B

۸۰ درجة سانتی­گراد

کلاس F

۱۰۵ درجة سانتی­گراد

کلاس H

۱۳۰ درجة سانتی­گراد

وقتی موتور استارت می­خورد، دما افزایش می­یابد؛ و هر کلاسی، یک دمای مجاز مشخص دارد. ترکیبی از دمای محیط و دمای مجاز معادل ماکزیمم، دمای سیم­ پیچ­ها خواهد بود؛ به عنوان مثال، در کلاس F، با فاکتور سرویس ۱، دما می­تواند به اندازة ۱۰۵ درجه می­تواند افزایش یابد. بنابراین داریم:

حداکثر حرارت کلاس B

۸۰+۴۰=۱۲۰

حداکثر حرارت کلاس F

۱۰۵+۴۰=۱۴۵

حداکثر حرارت کلاس H

۱۳۰+۴۰=۱۷۰

نکته: با یک بازه مجاز حرارتی (مثلاً ۱۰ درجه) گرم­ترین نقطه در مرکز سیم­ پیچ را هات اسپرت (Hot Sport) می­نامند.
در کلاس F، این بازه ۱۰ درجه است؛ بنابراین مرکز سیم­ پیچ دارای بیشترین مجاز ۱۵۵ درجه خواهد بود. دمای کاری موتور در کارآیی و طول عمر کاری موتور بسیار مهم است، تا جایی­که ۱۰ درجه افزایش دما از بالاترین حد مجاز، باعث کاهش عمر طبقه­ بندی موتور به اندازة ۵۰% می­شود.

انواع سیستم برق رسان جرثقیل:

• سیستم کابل تخت و سی ریل (جهت حرکت عرضی انواع جرثقیل سقفی، جرثقیل دروازه ای، جرثقیل بازویی)
• سیستم کابل گرد و سیم بکسل (جهت حرکت طولی و عرضی انواع جرثقیل)
• سیستم شین باس بار (جهت حرکت طولی انواع جرثقیل سقفی و مونوریل)
• سیستم کابل جمع کن موتوری (جهت حرکت طولی انواع جرثقیل دروازه ای)
• سیستم کابل جمع کن فنری (جهت حرکت طولی انواع جرثقیل دروازه ای و حرکت بالابری ابزار جانبی متصل به قلاب جرثقیل)

 

یکی از قسمتهای انواع جرثقیل های سقفی بخش کنترل و برق رسانی می باشد که به دلیل متحرک بودن جرثقیل، از موضوعات مهم در این صنعت می باشد. طی سالیان برق رسانی به جرثقیل های سقفی، دروازه ای، بازویی و ... عمدتا بر اساس روشهای زیر انجام میشود

سی ریل c-rail یا Festoon

خطوط برق رسانی انواع محتلفی دارد که ساده ترین نوع ان برق رسانی به وسیله ی کابل برق و قرقره میباشد که کابل توسط قرقره در ریل حرکت میکند. در حقیقت از اين سيستم برای انتقال جريـان بـرق در مسيرهای مستقيم و کوتاه  استفاده می شود. که قابلیت نصب برای حرکت های طولی و عرضی انواع جرثقیل های سقفی و دروازه ای و بازویی را دارد

مزایا

 نصب آسان

 هزینه کم

معایب

عدم امکان استفاده در مسیرهای بیش از 30 متر

نیاز به سرویس و نگهداری

امکان خطر اتصال برق